Necdet TAŞ

Mersin’de 14 Mayıs Eczacılık Günü etkinlikleri kapsamında bilimsel eczacılığın 186. yıl dönümü kutlandı. Etkinlikler kapsamında Mersin Eczacı Odası tarafından Cumhuriyet Meydanı’nda çelenk koyma töreni düzenlendi. Burada bir konuşma yapan Mersin Eczacı Odası Başkanı Aliye Akgül Aydın, “Mersin Eczacı Odası olarak tüm meslektaşlarımızla birlikte, bu onurlu mesleği yüksek inanç ve özveriyle sürdürmeye devam ediyoruz. Tüm Türkiye’de ise 50 bini aşkın eczacı; hastanelerde, akademide, kamu kurumlarında, ilaç endüstrisinde, dağıtım kanallarında ve serbest eczanelerde görev yaparak halk sağlığı sisteminin omurgasını oluşturmaktadır.  Biz eczacılar, yalnızca sağlık sisteminin ayrılmaz bir parçası değil; aynı zamanda toplumsal gerçeklere duyarlı, sorumluluk almayı bilen bir meslek grubuyuz. Bu nedenle bir yanda Aysu Türkoğlu gibi gençlerimizin başarıları göğsümüzü kabartırken, diğer yanda aynı gençlerin anayasal haklarını kullanarak gösterdiği tepkiler sonucu haftalarca gözaltında tutulmaları; bizlere, Atatürk’ün “istikbalimiz” dediği gençlerimize sahip çıkmakta yetersiz kaldığımızı göstermektedir. Meslek örgütleri olarak sadece gençlerimizin bugününe değil onların geleceklerine, gelecekteki demokrasi arayışlarına ve iradelerine sahip çıkmak, demokratik katılım taleplerine destek olup omuz vermek, bizlerin tartışılmaz görevlerinden biridir” ifadelerini kullandı.

“İHMALLER VE DENETİMSİZLİKLER AĞIR SONUÇLAR DOĞURDU”

Son bir yıl içinde ülkemizde yaşanan bazı trajik olayların, ihmallerin ve denetimsizliklerin ne denli ağır sonuçlar doğurabileceğini acı bir şekilde gözler önüne serdiğinin altını çizen Aydın, “Bolu Kartalkaya’da bir otelde çıkan yangında, 78 kişi hayatını kaybetti. İstanbul Esenyurt’ta ise, 14 yaşındaki bir lise öğrencisi staj yapmak üzere bulunduğu fabrikada, yaşanan ihmaller zinciri sebebiyle yaşamını yitirdi. Samsun’da yine ihmal sebebiyle kurulmamış olan istinat duvarının, denetlenmemiş olması bir baba ve 2 kızının heyelan altında can vermesine sebep oldu. Hayatını kaybeden tüm meslektaşlarımıza ve vatandaşlarımıza bir kez daha Allah'tan rahmet, acılı ailelerine başsağlığı diliyoruz. Yaşanan bu acı örnekler, denetimsizlikle birleşen ihmallerin bedelinin ne denli ağır olduğunu bizlere bir kez daha göstermektedir. Artık sorumluluk almaktan, gerekli denetimleri hakkıyla yapmaktan ve her yurttaşın can güvenliğini önceleyen yapısal reformları hayata geçirmekten başka seçeneğimizin olmadığının altını çizmek istiyoruz. Ayrıca; üzülerek ifade etmek isteriz ki artarak devam eden kadına karşı şiddet ve kadın cinayetleri de birer ihmalin sonucudur. 2024 yılında katledilen 394 kadının ölümü, İstanbul Sözleşmesinin feshedilmesi ve 6284’ün etkin şekilde uygulanmaması gibi önemli iki tedbirin ihmalinin sonucudur. Meslek örgütleri olarak, böylesi toplumsal olayları daha görünür kılmamız gerektiğine inanıyor, kadınların toplumdaki vazgeçilmez yerini, adalet arayışını ve gücünü her alanda gözler önüne sermenin önemini biliyoruz. 5 Mart’ta Mersin Eczacı Odası olarak gerçekleştirdiğimiz “Kadın İsterse” konseriyle de bu önemi vurguladık. Konser gelirini kadın sığınma evlerinde kalan, hayatlarını yeniden kurmaya cesaret etmiş kadınlara bağışladık” şeklinde konuştu.

“HALK SAĞLIĞI TEHLİKEYE ATILIYOR”

Sağlık alanında yaşanan gelişmelerde de halkı doğrudan etkileyen konuları gündeme taşımakta kararlı olduklarını vurgulayan Aydın, “Sosyal Güvenlik Kurumunun son yönetmelik değişikliklerinde daha önce mahkeme kararıyla iptal edilmiş olmasına rağmen “terapötik referans” uygulaması, bu kez isim değiştirerek “grup” ve “bant” kavramlarıyla geri getirilmiştir. SGK, hekimin reçete ettiği ilacı değil, aynı hastalıkta kullanılan en ucuz ilacın bedelini karşılamakta; bu da vatandaşın ciddi ilaç fiyat farklarıyla karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır.  Bu uygulamaların bilimsel dayanaktan yoksun, halk sağlığını tehlikeye atan ve yargı kararlarını görmezden gelen bir yaklaşım olduğunu tekrar vurguluyoruz. Mersin Eczacı Odası olarak yalnızca kendi hakkımızı değil, halkın sağlık hakkını da savunmaya devam ediyoruz. Öte yandan sahte ilaçlar dünya genelinde büyük bir tehdit haline geldi. Son beş yılda sahte ilaç trafiği yüzde 60 artarken, her yıl on binlerce insan bu nedenle hayatını kaybetmektedir. Türkiye’de eczanelerimiz, İlaç Takip Sistemi ile ilaç güvenliğinin en üst düzeyde sağlandığı kuruluşlardır. Ancak işin denetleme ve kontrol boyutu sadece eczanelerle sınırlı kalmamalı; internet, sosyal medya ve kontrolsüz satış kanallarının yasadışı faaliyetlerine müsaade edilmeyerek denetlemeler sıkılaştırılmalıdır. Çünkü halk sağlığı yalnızca doğruyu yapanı değil, tehlike yaratanı da denetlemekle korunabilir” diye konuştu.

“ECZACI UZMANLIKLARININ SAYISI ARTTIRILMALI”

Meslekte uzun süredir dile getirdikleri bir diğer sorunun eczacılık fakülte sayılarının ve kontenjanların kontrolsüz artışı olduğunu hatırlatan Aydın, “Türk Eczacıları Birliği ve 56 Bölge Eczacı Odamızla birlikte yaptığımız çağrıların ardından, 2024–2025 eğitim öğretim yılında kontenjanlarda yüzde 20’lik bir azalma sağlanmıştır. Ancak bu azalma daha çok akredite fakülteleri etkilemiş, akredite olmayan bazı fakültelerde kontenjan artışı dahi görülmüştür. Ayrıma akredistasyonun ötesinde baktığımızda ise maalesef eğitimin ticarileşmesi yine ağır basmış ve devlet fakültelerinde kontenjan azalırken, vakıf ve özel fakülteler de yan aynı kalmış, ya da artmıştır.  Burada tekrar altını çizerek ifade etmek istiyoruz; Eczacılık eğitiminde kalite birliği sağlanmalı, yeterli akademik ve teknik altyapıya sahip olmayan fakültelerde öğrenci alımı durdurulmalı, başarı sıralaması barajı yükseltilmelidir. Fazla mezun verilmesi, istihdam sorunu yaşayan genç meslektaşlarımızın geleceğe olan inancını zedelemektedir. Kamuya alımların artırılması, eczanelerde eczacı istihdamının desteklenmesi ve ilaç endüstrisinde eczacı zorunluluğunun getirilmesi artık bir ihtiyaçtan öte zorunluluktur. Uzmanlık alanında ise, 2014 yılında başlatılan sistem yalnızca Klinik Eczacılık alanıyla sınırlı kalmıştır. Fitofarmasi gibi halk sağlığı açısından önemli alanlarda kontenjanlar kapalı, mezunlar istihdam dışı bırakılmıştır. Bu alanlarda uzman eczacılara ihtiyaç duyulmasına rağmen sistemin işletilmemesi kabul edilemez. Özellikle klinik eczacılık başta olmak üzere, gelişmiş ülke örnekleri de göz önüne alınarak, eczacı uzmanlıklarının sayısı arttırılmalı ve atamaları bekletilmeden yapılarak, çok daha sağlıklı ve bilimsel ilaç/eczacılık hizmeti sunulmalıdır. Bizler, uzman eczacıların etkin rol alacağı, istihdamının garanti altına alındığı, sağlık sistemine entegre bir yapının inşa edilmesi gerektiğine inanıyoruz” şeklinde konuştu.

“TOPLUMSAL SORUMLULUĞUMUZU YERİNE GETİRİYORUZ”

Bu yıl 14 Mayıs vesilesiyle gerçekleştirdikleri etkinliklerle mesleki taleplerini daha görünür kıldıklarını kaydeden Aydın, “3 Mayıs’ta, Odamızın patentli etkinliği olan Eczacılarla Sohbet Gününün 14.’sünü “Diyabeti kontrol et, önle, sağlıklı yaşa!” sloganıyla düzenleyerek halkımızın yoğun olarak kullandığı alanda açtığımız stant ile vatandaşlarımızla buluştuk. Eczane tercihleri ve diyabet farkındalığı üzerine 1200’den fazla anket düzenledik. Bireylere Diyabet Risk Testi uyguladık ve bu testler sonucunda henüz diyabet tanısı almamış bireylerin yüzde 24’ünün yüksek diyabet riski taşıdığını tespit ettik. Sağlık önerileri de dahil olmak üzere gerekli bilgilendirmeleri yaparak, sağlık kuruluşlarına yönlendirdik.  Bu anketlerden elde ettiğimiz önemli bir sonuç daha vardı. Ankete katılan vatandaşlarımızın yüzde 90’ı  eczacıların bilgisine güvendiğini ifade etti. İşte, tam da bu güvenden yola çıkarak, bilimsel eczacılığın 186. yıl dönümüne yakışır şekilde bugünden itibaren “Diyabeti Kontrol Et” projemizi yapılan bir günlük bir etkinlik olmaktan çıkarıp, Eczanelerimiz aracılığıyla tüm Mersin halkının hizmetine sunuyoruz. Eczanelerimizde diyabet riski taşıyan bireyleri tespit ederek, İl Sağlık Müdürlüğümüz iş birliğiyle erken tanıya yönlendirecek ve kamu sağlığına katkı sağlayacağız. Bu sayede hem halkımızın sağlığını korumayı hem de geç tanının getirdiği ek maliyetleri azaltarak kamu yararı oluşturmayı hedefliyoruz. 26 Nisan’da Tavla Turnuvası ile başlayan Eczacılık Günü etkinliklerimiz, 3 Mayıs Satranç Turnuvamız, 6 Mayıs Bilgi Yarışmamız, 8 Mayıs’ta sektör temsilcilerinin katıldığı panelimiz ve 10 Mayıs’taki Geleneksel Eczacılık Balomuz ile devam etti. Bugün Odamız binasında Eczacılık Fakültemizle birlikte gerçekleştireceğimiz törenle etkinliklerimizi sonlandırıyoruz. 14 Mayıs Eczacılık Günü bizim için sadece bir kutlama günü değil; birlikteliğimizin, sorunlarımızı ortaya koyarak çözüm aradığımız ortak aklımızın ve mesleki dayanışmamızın simgesidir. Ve bir kez daha söylüyoruz. Biz buradayız. Bir aradayız. Ve birlikte güçlüyüz. Eczacılar, halk sağlığının görünmeyen kahramanları değil; bilimle yoğrulmuş bir geçmişin, toplumsal sorumluluğun ve sağlık sisteminin temel taşıdır. Bugün de, yarın da, bilimin ışığında yürümeye ve halkın sağlığını savunmaya devam edeceğiz” dedi.