Necdet TAŞ

Akdeniz Bölgesi'nde son iki yıldır erken çiçeklenme ve don olayları nedeniyle sert çekirdekli ürünlerde ciddi verim kayıpları yaşanıyor. bölge çiftçisinin artan sorunlarına dikkat çeken Akdeniz Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, üreticilerin TARSİM sigortası yaptırmalarına rağmen, tomurcuk döneminin teminat kapsamı dışında kalması nedeniyle don hasarlarından faydalanamadığını belirtti. Yılmaz, sürdürülebilir üretim için TARSİM'in bir devlet kuruluşu olması sebebiyle don teminatının tomurcuk döneminden başlatılmasının hem ekonomik hem de bireysel açıdan büyük fayda sağlayacağını dile getirdi. Şeftali gibi ürünlerde, çiçek açmasa bile tomurcuk içindeki dişiciğin dondan zarar görmesi durumunda döllenmenin gerçekleşmediğine dikkat çekilerek, teminatın tomurcuk döneminde başlaması gerektiği ifade edildi. Ayrıca, üreticilerin don hasarlarında uygulanan çifte muafiyetin düşürülmesi talebi de dile getirildi, zira don nedeniyle ürünlerden yıl içinde herhangi bir mali kazanç elde edilemiyor.

SICAK YANIĞI VE KALİTE KAYBI KAPSAMA ALINMALI

Geçtiğimiz yıl Akdeniz Bölgesi'nde bağlarda, domates ve karpuz gibi ürünlerde sıcak yanıklarının hem kalite kaybına hem de üreticilere ekonomik zorluklara yol açtığını belirten Yılmaz, sıcak yanığının da TARSİM teminat kapsamına alınması gerektiğini vurguladı. Özellikle Çukurova Bölgesi'nde Haziran 2024'ten itibaren yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle üzüm, karpuz, kavun ve narenciyede meydana gelen sıcak yanıklarının teminat dışı kalmasının sigortalı üreticileri mağdur ettiğini ekledi. Kiraz hasarlarında eksper değerlendirmesi yapılırken, diğer ürünlerde olduğu gibi beş sınıf yerine üç sınıfa ayrılmasının daha uygun olacağını belirten Yılmaz, kirazın meyve suyu olarak değerlendirilememesi nedeniyle bu düzenlemenin üreticinin mağduriyetinin önlenmesi açısından önemli olduğunu söyledi.

FIRTINA TEMİNATI VE KALİTE KAYBI GÜNCELLENSİN

Narenciye ürünlerinde sıcak dökümü teminatının sadece küçük meyve ve çiçek dökümünü kapsadığını ve sadece Mayıs ayı içinde geçerli olduğunu belirten Akdeniz Ziraat Odası Başkanı, dökümlerin Haziran sonuna kadar devam edebildiğine dikkat çekerek sıcak teminatı süresinin uzatılması gerektiğini ifade etti. Fırtına teminatında mevcut durumda 60 km ve üzeri hızların esas alındığını ancak 40 km hızında bile rüzgardan kaynaklı zararların oluşabildiğini belirten Yılmaz, teminat sınırının daha düşük hızlara çekilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, TARSİM şartlarına göre fırtına teminatında kalite kaybının kapsam dışı olduğunu, oysa kiraz ve erik gibi ürünlerde fırtınadan dolayı meyvelerin birbirine sürtünmesinden kaynaklı hasarlar meydana gelebildiğini belirterek, kalite kaybının da teminat kapsamına dahil edilmesi talebinde bulundu. 2025 yılı kışında Akdeniz Bölgesi'nde ürünlerde don olaylarının yaşandığını ve ağaçlarda dondan dolayı kurumaların meydana geldiğini hatırlatan Yılmaz, ağaçlarda kar ağırlığı teminatına ek olarak don teminatının da dahil edilmesinin üreticiler açısından faydalı olacağını belirtti. Akdeniz Ziraat Odası, bu taleplerin Türk çiftçisinin geleceği ve sürdürülebilir tarım için acilen hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.