Necdet TAŞ

Mersin’in Tarsus ilçesinde Beyaz Üzüm hasadı başladı ancak üretici tedirgin ve karamsar. Ülke ve kent ekonomisine büyük katkı sağlayan beyaz üzümle ilgili kaygı ve endişe hakim. Tarsus Suma Fabrikası üzüm alım fiyatını açıkladı. 2 lira 25 kuruş olarak açıklanan alım fiyatına Tarsus Ziraat Odası Başkanı Veyis Avcı tepki gösterdi.

“CİDDİYETTEN UZAK BİR FİYAT”

Tarsus’ta 100 bin dekarlık alanda 13 çeşit üzüm üretimi yapıldığını kaydeden Başkan Veyis Avcı, bu yıl 250 ile 300 bin ton arasında rekolte beklediklerini ifade ederek, “Tarsus, suma fabrikasının Bugün üzüm alım fiyatını 2 lira 25 kuruş olarak açıklamış olup üretimdeki girdi fiyatlarının yüzde 200 arttığı bir dönemde bu fiyatı çiftçilerimize layık görmek en hafif deyimle lakaytlıktır. Tarsus ziraat odası olarak bu hakkaniyetsiz ve ciddiyetten uzak açıklanan fiyatı kabul etmediğimizi çiftçilerimiz adına dile getirmekteyiz bu fiyatın düzeltilmesini günün şartlarında bir bardak çayın bile 5 TL den satılırken 1 kg üzüme verilen fiyat üzümün sonunu hazırlamaktır. Bununla ilgili rahatsızlığımızı bölge vekillerimize ilettik bu sorunun çözümüne katkı sağlayacak her türlü girişimde bulunacağımızı tüm emekçi çiftçilerimize ve bu konuda lakayt davranan ve sorumsuzluk gösterenlerin bilmesini isterim” şeklinde konuştu.

“GEÇİM HAYALİ KURMAYI BİLE ÇOK GÖRÜYORLAR ÜRETİCİYE”

Açıklanan fiyatla adeta üreticiyle dalga geçildiğini ifade eden Avcı, “Suma, fiyat açıklamakta zaten gecikiyordu. Biz konuyla ilgili görüşmelerimizi yaptıktan sonra fiyat açıklaması yaptılar ancak bu gerçekten çok lakayt bir davranış. Üreticilerimiz sıcak- soğuk, yaz-kış demeden gece gündüz üretmek için bu kadar çok uğraşıp alın teri dökerken böyle bir lakayt açıklama hepimizi üzmüştür. Zaten bizim üreticimiz mahsulü kaldırıp parasını aldıktan sonra tatile gideyim diye bir derdi yok. Ya da o parayla yat-kat almıyor. Üreticimiz o mahsulün parasıyla hem geçimini sağlamak, hem çocuklarını okutmak hem de üretimi sürekli kılmak için kullanıyor o parayı. Üreticilerimizin hayalleri zaruri olan geçim hayalleridir. Açıklanan fiyatlarla bu zaruri hayalleri bile elinden alınmaya çalışılıyor üreticinin. Geçim hayali kurmayı bile çok görüyorlar üreticiye. Girdi maliyetlerinin 4 kat arttığı bir dönemde böyle bir fiyat açıklaması inanın bizleri çok üzdü. Geçen 1.5 ila 1.8 TL fiyatı aralığında alım yapan Suma bu yıl neredeyse fiyatı aynı tuttu” dedi.

“BU ŞEKİLDE GİDERSE ÜZÜM BAĞLARINI SÖKECEĞİZ”

Girdi maliyetlerinden dert yanan Avcı, “Girdi maliyetlerinin yanında işçilik maliyetleri arttı. Neticede fiyatları biz belirlemiyoruz. Bir işçinin yevmiyesi günlük 215 TL. Helali hoş işçi kardeşlerimize. Onlar o sıcağın altında alın teri döküp ekmek parası kazanıyorlar. Gübre fiyatları almış başını gitmiş. Onun da biz belirleyemiyoruz. Üstüne bir de kendi ürettiğimiz ürünün de fiyatını biz belirleyemiyoruz. Mersinli çiftçinin adeta söz hakkı yok. Fındıkta ve çayda üreticinin söz hakkı oluyor ama üzümde söz hakkı olmuyor. Buradan Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Sayın Tarım Bakanımıza sesleniyorum; Suma’nın alım fiyatlarını artık bir kararname ile taban fiyat olarak açıklanmasını istiyoruz. Artık Mersinli üreticinin sahiplenilmesini istiyoruz. Bu bize acayip bir dert ve tasaya neden oluyor. Karın tokluğuna çalışan üreticimize sahip çıkın. Böyle giderse Tarsus’tan sofralara üzüm çıkmayacak. Tarsus’ta turfanda üzüm diye bir şey kalmayacak. Bu şekilde giderse üzüm bağlarını sökeceğiz. Ortada ne Tarsus beyaz üzümü ne de diğer üzüm çeşidi kalmayacak. Üzüm üreticisi olarak başka alternatif ürünlere yönelmek zorunda kalacağız” diye konuştu.

“ÜRETİCİ ÜZGÜN VE KIRGIN”

Üzüm üreticisinin çok üzgün ve kırgın olduğunu vurgulayan Avcı, “Üreticimiz hükümetin bu konuya el atmasını bekliyor. Şehrimizin milletvekillerine bu konuda çok büyük iş düşüyor. Konuyu mutlaka Ankara gündemine taşımaları lazım. Üzüm şuan hasat döneminde ve biz Suma ile ilgili kesimleri durdurduk. Bu sorun mutlaka çözülmeli. Üzüm fiyatları ilk başta 7 ile 9 TL arasında alıcı buluyordu. Suma fabrikasının düşük fiyat açıklaması nedeniyle piyasada fiyatlar 4 ile 6 TL’ye kadar geriledi. Kaldı ki zaten dolu afeti yemiştik ve bu üzümler şıraya yani suma fabrikasına gidecekti. Sumanın bu fiyat açıklaması üreticiye büyük darbe vurdu. Piyasayı yüzde 50 düşürdüler. Bizim derdimiz bağcıyı dövmek değil, üzüm yemek. Kimse çiftçimizi köleleştirip sömürmeye kalkmasın. Üzüm üreticisi sahipsiz değildir. Hep birlikte kenetlenip bu sorunu çözeceğiz. Lütfen herkes elini vicdanına koysun. Bize akaryakıt desteği sunsunlar yoksa işin içinden çıkamayacağız” şeklinde konuştu.

“ÇİFTÇİLİK SPOR DEĞİLDİR, ALIN TERİMİZİN HAKKINI İSTİYORUZ”

Akçakocalı Mahalle Muhtarı Ali Beyceoğlu ise, “Yetkililer bu soruna artık bir el atmalılar. Malı alan tüccarlar paralarını geri istiyorlar. Çünkü Suma piyasayı alt üst etti. Böyle devam ederse ben üzüm bağlarımı sökeceğim. Beyaz ve siyah üzümün neslini bahçemde keseceğim. Birileri bizi sömürüp ucuz paraya almaya çalışıyorlar. Açıklanan suma fiyatı işçi parasına yetmez. Geçen sene 100 TL ye aldığımız ilaçlar bugün 500 TL. Biz bunun altından nasıl kalkacağız? Eskiden çevre illerden pikapla gelip üzüm alan esnaf artık akaryakıt fiyatları nedeniyle gelmiyor. 1 yıllık emeğimiz heba ediliyor. Üretici şuan perişan ve eli kolu bağlı şekilde bekliyor. Çiftçilik spor değil. Alın terimizin hakkını istiyoruz. İşin içinden çıkamıyoruz. Ellerini vicdanlarına koysunlar. Bu işler aferin demekle olmuyor” dedi.

MALİYETLER FIRLADI, ALIM FİYATLARI DÜŞÜK KALDI

Öte yandan İYİ Parti Mersin İl Teşkilatı ve Tarsus İlçe Teşkilatı bir basın açıklaması yaparak üreticinin sesine kulak verdi. İYİ Parti Tarsus İlçe Başkanı Daniyel Mercan öncülüğünde Tarsus Killik mevkiinde düzenlenen Üzüm Üreticilerinin Sorunları Hakkındaki basın toplantısına; İYİ Parti Mersin İl Başkanı Mehmet Dutar, İYİ Parti Genel İdare Kurulu Üyesi ve Yerel Yönetimler Başkan Yardımcısı Burhanettin Kocamaz, İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı ile çok sayıda partili, çevre mahallelerden pek çok muhtar ve üzüm üreticisi katıldı. Basın toplantısında söz alan Kocamaz; Geçtiğimiz yıla göre bu yıl maliyetlerin; mazotta 7 liradan 25 liraya gelerek yüzde 250, ortalama kalite bir ton ilacın 500 liradan 1.500 liraya çıkarak %200, sulamanın 1 liradan 3,5 liraya yükselerek yüzde 250, işçiliğin 100 liradan 215 liraya ulaşarak %115 arttığına dikkat çekti. Üretici maliyetlerinin fırladığını vurgulayan Kocamaz, buna karşın ıskarta üzüm alan firmaların geçtiğimiz yıla göre bu yıl ki fiyatlarını yalnızca %25 artırmasını eleştirdi. Kocamaz, alım fiyatları düşük kaldı dedi. 2022’de Tarsus’ta damla sulamalı üzüm üretiminin bir dekardaki ortalama maliyetinin 6.262 lira olduğunu vurgu yapan Kocamaz, bu koşullarda 1 kg üzümün üretim maliyetinin 3,1 lira olduğunu buna karşın firmaların ıskarta yaş üzüm alım fiyatını 2,25 lira gibi düşük bir fiyattan açıkladıklarını söyledi. Verilen teklifin üretim maliyetinin %30 altında, zararına satış anlamına geldiğini söyleyen Kocamaz, ıskarta üzüm alan firmalara açık çağrıda bulunarak en kısa sürede fiyatların en az 3 liranın üzerine çıkarılması gerektiğini vurguladı.

“TARIMDA KAZANÇ ODAKLI YENİ BİR MODEL KURULACAK”

Her yıl özel sektörle üreticilerin karşı karşıya geldiğine dikkat çeken Kocamaz, sorunun devletin piyasayı düzenleyici rol üstlenmemesinden kaynaklandığını belirtti. İYİ Parti’nin iktidara geldiğinde devletin piyasayı düzenleyeceğini, tarımda da kazanç odaklı yeni bir model kuracağını ifade eden Kocamaz, tohum tarlaya düşmeden, süt sağılmadan ürünün maliyeti ve kar miktarı ilan edilecek dedi. Üretici ne ekeceğini, ne kadar ekeceğini, ne kadar maliyetle ekeceğini ve ne kadara satacağını önceden bileceğini söyleyen Kocamaz, böylece üretici önceden kazancını bileceği için belirsizliğe mahkûm olmayacağını, üretim kararını zarara uğramadan daha sağlıklı verebileceğini, özel sektöründe önünü daha rahat görebileceğini vurguladı. İster üzüm, ister süt, ister fındık üretimin adı ne olursa olsun artık tarımda referans fiyatı, müdahale fiyatı ve fark fiyatı gibi yenilikçi uygulamaları hayata geçireceklerini söyleyen Kocamaz, tarımda belirsizliği ve zararı ortadan kaldırarak istikrarı ve karlılığı sağlayacaklarını vurguladı.  İYİ Parti iktidarında pamuk, fındık gibi ürünlerin yanı sıra üzümün de stratejik ürün kapsamında değerlendirileceğini söyleyen Kocamaz, üzüm üretiminin destekleneceğini, sanayide işlenmesinin ise teşvik edileceğini söyledi. İYİ Tarım, İYİ Türkiye’nin Meral Akşener ile mümkün olduğunu, Türk çiftçisinin hak ettiği güzel günlere İYİ Parti ile geçeğini söyleyen Kocamaz, az kaldı biz geleceğiz, sorunları biz çözeceğiz. Türk Tarımı İYİ’leşecek, Türkiye İYİ’leşecek diyerek konuşmasına son verdi.