Hüseyin KIRKGÖZ

Emeklilere ve memurlara yapılan zam oranlarını değerlendiren Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Tarsus Şube Başkanı ve Genel Merkez Mali Sekreteri Ömer, “2022 yılı birinci altı ay emekli zamları açıklandı. Buna göre, SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine yüzde 25,48 artış yapıldı. Emekli aylıkları 2.500 TL’nin altında kalan emeklilere ise, 2.500 TL ödenmesi kararlaştırılmıştır. Memur emeklilerine ise, kamu toplu sözleşmesine göre memurlara yapılan ortalama yüzde 30,5 zam uygulanacaktır. 2022 yılı emekli aylıklarına yapılan zamların genel değerlendirmesi yapıldığında; yüzdeli zamlar, aylıkları yüksek olan emeklileri korumuş, aylıkları düşük kalan emeklilere ise, sınırlı bir artış getirmiştir. Bu kapsamda olan emeklilerimize önce iyileştirme ve sonrasında zam yapılması öngörülmediğinden, açlık sınırının altında aylığı olanlar korumasız kalmıştır. Aylıkları düşük olan emekliler, asgari ücrete yapılan yüzde 50 zammın kendilerine de yansıtılması beklentisi içindeydiler. Bu beklentinin karşılık bulmaması, emekliler arasında tepkiyle karşılanmıştır” dedi.

“ GÜNCELLENME YETERSİZ”

 1 milyon 600 bin emeklinin aylıklarının 2 bin 500 TL’nin altında kalmasının, sosyal güvenlik sisteminin önemli bir sorunu olduğunun altını çizen Kurnaz, “Emekli aylığı hesaplanmasında dikkate alınan “güncellenme katsayısı” ve “aylık bağlanma oranı” yetersiz kaldığından, emekli aylıkları da düşmektedir. 2000 sonrası dönem için yüzde 35 olan asgari emekli aylık bağlama oranı yüzde 70 olmalı ve asgari ücretin altında emekli aylığı ödenmemelidir. 2022 yılından itibaren en az aylık ödemesi 2 bin 500 TL’ye yükseltilmiştir. Emekli zamları ise, emeklinin aylığına yapılacak ve 2 bin 500 TL’nin altında kalması durumunda, 2 bin 500 TL ödenecektir. Dernek olarak beklentimiz ise, asıl aylıkların 2 bin 500 TL’ye çekilmesi yönündedir. Başka bir ifadeyle, 2 bin 500 TL’nin altında olan emekli aylıkları 2bin 500 TL’ye yükseltilmelidir. Bu yapılmadığından ve emekli zamları sigortalının mevcut aylığına yapıldığından, önemli bir emekli kesimi uzun süre 2 bin 500 TL almaya devam edecektir. Buna itiraz ediyoruz. Örnek; bir emeklinin kendi aylığı bin 850 TL. Yüzde 25,48 zam bu aylığa yapılacak ve 2022 itibariyle aylık 2 bin 321 TL’ye yükselecek ve bu emeklimize 2 bin 500 TL ödenecektir. Temmuz ayında 2 bin 321 TL aylığa zam yapılacak ve 2 bin 500 TL’nin altında kalırsa, 2 bin 500 TL ödenmeye devam edilecektir. Sistem, bu şekilde işleyecektir. Aslında, 2 bin 500 TL taban aylık olarak benimsenmesi ve zamların bu tutara yapılması gerekirdi” şeklinde konuştu.

EMEKLİNİN EK ÖDEMESİ İYİLEŞTİRİLMELİ

2022 yılı birinci altı ayda emekli aylıklarına yapılan yüzde 25,48 zammın yansımasının dul ve yetim aylıkları, sigortalının aylığı 2 bin 500 TL’nin altıda ise, 2 bin 500 TL esas alınarak hisseleri oranlarına göre yeni bir hesaplama yapılacağını ifade eden Kurnaz, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Emeklinin aylığı 2 bin 500 TL’nin üzerinde ise, hak sahiplerine yapılan ödemelere yüzde 25,48 artış yansıtılacaktır. 2000 sonrasında emekli olanların aylıklarında farklı hesaplamaların yapılması, eşitliği bozmuş ve emekli aylıklarında kayıplar yaşanmıştır. 2000 öncesinde yapılan intibakın 2000 sonrası emeklilere yapılması ve bu kapsamda olan emeklilerin aylıklarının düzeltilmesi, sosyal devletin bir görevi olarak değerlendirilmelidir. Aynı kazanç ve prim ödeme gün sayısı olanların aylıklarının eşitlenmesi için intibak yapılarak norm ve standart birliği de sağlanmalıdır. Asgari ücretten vergi alınmaması, çalışanların ücretlerinde önemli bir artış getirmiştir. Vergi, bir ülkenin en önemli aracı olduğundan, her kesimden adaletli bir vergi alınması, vergi politikalarının temel ilkesidir. Emeklilere vergi iadesi karşılığı olarak yapılan yüzde 4-5 ek ödeme oranları, günümüzde yetersiz kalmıştır. Emekliler, harcamalarında yüksek oranda yüzde 8-18 arasında vergi ödemektedir. Emeklilerin ek ödeme oranı en az yüzde 10 olmalı; emeklilerin doğalgaz, elektrik ve su faturalarından KDV ve ÖTV alınmamalıdır. Emekliler, aldıkları aylıkla insanca yaşamayı her kesimden önce hak eden bir saygın kitledir. Emeklisine değer veren ve hak ettikleri aylığı ödeyen ülkeler, saygın ve gelişmiş ülkeler olarak değerlendirilmektedir. Emeklisini mutlu etmeyen ülkeler, geleceğe güvenle bakamaz.”