Necdet TAŞ

Mersin’de yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Santrali bölgesinde, Akkuyu Anonim Şirketinin aldığı kararla kurulması planlanan radar sisteminin ülkenin ulusal güvenliğini tehlikeye sokup sokmayacağının, ulusal güvenlik politikalarıyla örtüşüp örtüşmediğinin enine boyuna incelenmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verilmiş olan Meclis araştırması önergesiyle ilgili TBMM’de söz alan CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır ve İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı, Akkuyu’ya kurulacak radar sisteminin Türkiye için milli güvenlik sorunu olacağını iddia etti.

“BU BİR UTANÇ MESELESİDİR”

Konuyla ilgili olarak söz alan CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, “Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde, Mersin Akkuyu’da bir nükleer enerji santrali kuruluyor. On iki yıldır biz çekincelerimizi ortaya koyduk; partimiz, diğer muhalefet partileri, STK’ler, Mersin, Türkiye bu konudaki çekincelerini ortaya koydu ama ben daha vahim bir durumu konuşmak istiyorum. Bakın, Akkuyu Nükleer Santralindeki şirket yönetim kurulunu topluyor ve 7 yönetim kurulu üyesi var, 6’sı Rus, 1’i Türk; o da Cuneyd Zapsu, arkadaşınız, partiyi beraber kurdunuz. Ne acı, değil mi? Kendi topraklarımızda yapılan bir tesisle ilgili, bir enerji tesisiyle ilgili Yönetim Kurulunun 6 üyesi Rus. Bakın, Cuneyd Zapsu bir Yönetim Kurulu toplantısında bir muhalefet şerhi veriyor, orada şu cümleler geçiyor ve bu, noterde tasdik ediliyor; diyor ki: “Radar mevzusunun Türkiye Cumhuriyeti'nin güvenlik politikalarıyla uyumlu olmayabileceği kanaatindeyim. Büyük sorunlar yaşanabilir, bir millî güvenlik sorunu yaşanabilir.” Bunu kim diyor? Cüneyt Zapsu diyor, sizin arkadaşınız. Ben soruyorum: Bu radar mevzusu nedir, bilen var mı içinizde? Neyin radarı arkadaşlar? Neyin sinyali arkadaşlar? Bakın, bir güvenlik sorunundan bahsediyoruz. Biraz uluslararası mevzuata baksanız, mesela üyesi olduğumuz NATO'da güvenlikle ilgili bir karar alınacaksa tek bir ülke muhalefet ettiği zaman, oy vermediği zaman alınamıyor. Mesela, Türkiye Cumhuriyeti NATO'ya karşı güvenliğiyle ilgili bir konuda “Hayır.” dediği zaman karar alınamıyor ama benim topraklarımda bir enerji şirketi, Rus şirketi geliyor 10 milyon metrekare araziye bir tesis kuruyor ve kendi radarlarını da getireceği konuşuluyor. Şimdi, bu bir utanç meselesidir” ifadelerini kullandı.

“AKKUYU’YA S 400 MÜ KURULUYOR?”

“Türkiye Cumhuriyeti'nin tek bir katkısı var orada, inşaat işlerini yapıyoruz, beton işlerini yapıyoruz. Onu da bizden aldılar ama bu ülkenin koskoca Cumhurbaşkanı gitti “Ya, bari onu almayın.” dedi, onu tekrar Türkiye'ye verdiler. Yani bu topraklarda bir nükleer santral yapılacak, 6 tane Rus yönetim kurulu üyesi olacak, Cuneyd Zapsu  ihtarname çekecek daha sonra. “Ben üyeyim, ben bilgi alamıyorum.” diyor. İhtarnameyle de olmuyor. Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/655 esas sayılı dosyasıyla bir dava açıyor, diyor ki: “Bilgi alma ve inceleme hakkının engellenmesi sebebiyle bu davayı açıyorum.” Ya, bu durumdan utanmıyor musunuz? Utanmıyor musunuz? Gerçekten söylüyorum size. Geliyorum, Japonya'da, Amerika'da, Fransa'da, Almanya'da yaklaşık 1 milyon metrekare nükleer santral tesisleri yapılıyor” şeklinde konuşan CHP’li Başarır, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Neden Mersin'de 10 milyon metrekare toprağımızda böyle bir şey yapılıyor? Ha, havadan, karadan, denizden bunun korunmasını Ruslar mı yapacak? Gidin Silifke sokaklarına, gidin Gülnar sokaklarına, vallahi Suriyeliler diyorduk ama onlardan fazla Rus var. Okullar yapılıyor, kiliseler yapılıyor. Ve Cuneyd Zapsu diyor ki: “Buranın güvenliğini, buranın radarını, sinyal sistemini Ruslar belirleyecek.” Burada ima edilen bu. Siz ne diyorsunuz, siz ne diyorsunuz; ben çok merak ediyorum. Hiç buna söyleyecek bir lafınız yok mu? “Enerji” dediğiniz, “enerji sorunları” dediniz ama bu bir millî güvenlik sorunudur; bizim topraklarımız. Bugün burada konuştuklarımız bin yıl sonra da bu tutanaklarda geçecek. Eğer ki bize Rusya'nın S-400'ünü ima ediyorsa vay hâlimize…  Eğer Rusya S-400’ü bize vermeyip, kullandırmayıp o tesislerde kullanacaksa vay hâlimize! Bizim topraklarımızdan bahsediyoruz beyler. Kim Ruslar, Cuneyd Zapsu’ya söyleyecek bir sözünüz var mı, soracak bir sorunuz var mı? Cuneyd Zapsu hangi sıfatla ticaret mahkemesine bu davayı açıyor? Bir tek Türk var orada. Cuneyd Zapsu “Bilgi alamıyorum.” diyor, “Millî güvenlik sorunu olabilir.” diyor, AKP Grubu ne diyor? O topraklar bizim egemenlik sahamızda, çıkın, bunu söyleyin. Ha, eğer ki Meclis bunu araştırmayacaksa, mahkemeler gidemiyorsa, milletvekilleri gidemiyorsa yazıklar olsun. Biz giremiyoruz oraya arkadaşlarım.”

İYİ PARTİLİ SIDALI: “SORULARIMIZIN CEVABINI ANASTASİA ZOTEEVA’DAN MI ALACAĞIZ?”

İYİ Parti Grubu adına konuşan Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı da, “Mersin'de yapımı devam eden Akkuyu Santrali üzerine konuşuyoruz. Bu santral, aynı zamanda dünyada yapımı en uzun süren nükleer santral; diğer unvanıysa Akdeniz gibi sıcak denizlerdeki ilk nükleer santral denemesi. Görünen o ki bu nükleer denemenin ürününü biz ülkenin en pahalı  elektriği olarak satın alacağız; bu, ekonomik olmayan yönü. Deprem kuşağında bulunan santralin geri dönüşümü olmayan çevresel tahribatlara kapı aralayacağı da aşikâr. Fukuşima örneğinde acı sonun kaynağının doğayla inatlaşma olduğunu anlayamadınız; bu da doğal afet riski yönü. Söz konusu santralin nükleer olmasından doğan riskleri defalarca konuştuk. Bunlara ilaveten, bugün kamu özelinde askerî ve millî güvenlik sorunuyla da yüzleştiğimiz anlaşılıyor. Akkuyu’nun yapımını üstlenen Rusya, santralin lojistiği gerekçesiyle zaten yıllardır hayal ettiği sıcak denizlerdeki limanına 2019’da bu vesileyle sizin sayenizde sahip oluyor. Limanın Rusya tarafından hiçbir şekilde askerî ve istihbari amaçlı kullanılmayacağının yani bir üs vazifesi görmeyeceğinin garantisini sizce ülke olarak aldık mı, merak ediyoruz. Ayrıca, bu bağlamda, Silahlı Kuvvetlerimizin çok daha mühim bir risk kabul edeceği ve şahsen büyük endişe duyduğum başka bir sorunumuz daha ortaya çıkıyor, şöyle ki: Radar sisteminin kurulması demek aynı zamanda hava savunma sisteminin kurulması demektir. Yani siz kendi imkânlarımızla koruyamayacağımız bir nükleer santrale izin mi vermiş oldunuz? Tamamen Ruslara bırakılacak bu sistemin yazılımı dost-düşman ayrımını nasıl ve neye göre yapacak? Ülkemiz Hava ve Deniz Kuvvetlerinin söz konusu yazılımla aldığı risk var mıdır, boyutu nedir? Biliyoruz ki geçtiğimiz temmuzda Akkuyu’nun inşaat kısmında bir fesih kararı vardı. Türk şirket operasyondan çıkarıldı, Türk işçilerin şantiyeye girmesine ise izin verilmedi. Şimdi de kuruluşundan beri Yönetim Kurulunda olan üyesinin 5 Ekimde mahkemeye şirketten bilgi alma hakkının engellenmesiyle ilgili şikâyet dilekçesini verdiğini duydunuz. Üye hangi hukuki riskleri görüyor ki böyle bir dilekçe veriyor? Şimdi soruyorum: Ülkemizdeki bu kadar mühim bir tesisle alakalı işin hafızası kabul edilen kişi bile… Böyle önemli bir kişi bile mahkemelere gidiyorken yüce Türk milleti ve özellikle Mersin kamuoyu tüm tereddütlerle ilgili tatmin edici cevabı kimden alacak? Kısaca, artık, bu işin sorumlusu kim? Biz şirketle ve olası risklerle ilgili bilgiyi Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdürü Anastasia Zoteeva’dan mı alacağız? Bu soruların cevabını net bir şekilde bulmak için bu Meclis araştırması komisyonunun kurulması elzemdir. Son olarak da şunu ifade etmeliyim: Nükleere yatırım yapacağınıza güneşe ve rüzgâra, sürdürülebilir enerjiye eğer yatırım yapmış olsaydınız bugün biz bunların hiçbirini konuşmuyor olacaktık” dedi.